Terapia falą uderzeniową (ESWT – Extracorporeal Shock Wave Therapy) jest nowoczesną metodą stosowaną w rehabilitacji, ortopedii i medycynie sportowej. Istnieją dwa główne rodzaje fal uderzeniowych: fala uderzeniowa skupiona i fala uderzeniowa radialna. Każda z nich ma unikalne właściwości fizyczne oraz różne zastosowania w terapii. W niniejszym artykule omówimy ich cechy, różnice oraz wskazania
Fala uderzeniowa skupiona
Fala uderzeniowa skupiona (FSWT – Focused Shock Wave Therapy) charakteryzuje się tym, że energia fali koncentruje się w jednym, precyzyjnie określonym punkcie. Może ona penetrować głębsze warstwy tkanek, docierając do struktur znajdujących się nawet na głębokości kilku centymetrów.
Właściwości fali uderzeniowej skupionej:
- Energia fali koncentruje się w małym obszarze.
- Dociera do głębokich tkanek (3-12 cm).
- Ma wysoką intensywność i krótki czas trwania impulsu.
- Jest stosowana w leczeniu przewlekłych i głębokich schorzeń.
Zastosowania fali uderzeniowej skupionej:
- Leczenie tendinopatii (np. łokieć tenisisty, zapalenie ścięgna Achillesa).
- Regeneracja kości (np. stymulacja zrostu kostnego po złamaniach).
- Leczenie zespołu cieśni nadgarstka.
- Rozbijanie zwapnień w tkankach miękkich.
Fala uderzeniowa radialna
Fala uderzeniowa radialna (RSWT – Radial Shock Wave Therapy) rozchodzi się promieniście od miejsca aplikacji, co powoduje jej stopniowe rozpraszanie i mniejszą penetrację w głąb tkanek. Jest to metoda bardziej powierzchowna, stosowana głównie w terapii bólu mięśniowo-powięziowego oraz schorzeń związanych z przeciążeniem mięśni i ścięgien.
Właściwości fali uderzeniowej radialnej:
- Energia rozprasza się na większym obszarze.
- Dociera na mniejszą głębokość (około 3-4 cm).
- Ma niższą intensywność niż fala skupiona.
- Jest skuteczna w leczeniu powierzchownych dolegliwości bólowych.
Zastosowania fali uderzeniowej radialnej:
- Leczenie bólu mięśniowo-powięziowego.
- Terapia punktów spustowych w mięśniach.
- Leczenie zapalenia rozcięgna podeszwowego.
- Redukcja napięcia mięśniowego i poprawa elastyczności tkanek.
Kluczowe różnice między falą uderzeniową skupioną a radialną
Fala uderzeniowa skupiona (FSWT) charakteryzuje się precyzyjnym działaniem, ponieważ energia koncentruje się w jednym punkcie, co pozwala na penetrację głębszych struktur – nawet do 12 cm w głąb tkanek. Ze względu na wysoką intensywność impulsu i krótszy czas jego trwania, metoda ta jest stosowana głównie w leczeniu schorzeń takich jak tendinopatie, stymulacja zrostu kostnego czy rozbijanie zwapnień w tkankach miękkich. Działa bardziej selektywnie i jest odpowiednia w terapii przewlekłych oraz głęboko położonych zmian patologicznych.
Z kolei fala uderzeniowa radialna (RSWT) ma bardziej rozproszony charakter. Energia fali rozchodzi się promieniście, co powoduje, że jej efekt terapeutyczny jest bardziej powierzchowny – dociera na głębokość około 3-4 cm. Jest mniej intensywna niż fala skupiona, ale pokrywa większy obszar ciała. Dzięki temu lepiej sprawdza się w leczeniu napięć mięśniowych, punktów spustowych oraz bólu mięśniowo-powięziowego. Pomaga również poprawić krążenie krwi i wspiera regenerację tkanek, co czyni ją skuteczną w terapii zapalenia rozcięgna podeszwowego czy zespołów przeciążeniowych.
Podsumowując, fala uderzeniowa skupiona jest bardziej precyzyjna i dociera głębiej, dlatego stosuje się ją w leczeniu schorzeń wymagających intensywnej stymulacji tkanek. Natomiast fala radialna działa szerzej i płycej, dzięki czemu jest skuteczna w terapii bólu mięśniowego oraz poprawie elastyczności tkanek. Wybór odpowiedniego rodzaju terapii zależy od rodzaju dolegliwości oraz celu leczenia.
Podsumowanie
Wybór między falą uderzeniową skupioną a radialną zależy od rodzaju schorzenia i celu terapii. Fala uderzeniowa skupiona sprawdza się w leczeniu głębokich struktur, takich jak ścięgna i kości, podczas gdy fala radialna jest bardziej odpowiednia do terapii powierzchownych dolegliwości mięśniowych i punktów spustowych. Właściwy dobór metody leczenia powinien być skonsultowany z lekarzem lub fizjoterapeutą, aby zapewnić najlepsze efekty terapeutyczne.
