Co to w ogóle znaczy „wada postawy”?
Z technicznego punktu widzenia wada postawy to każde odstępstwo od prawidłowego ustawienia ciała – kręgosłupa, miednicy, barków czy kolan. Ale mówiąc prościej: jeśli dziecko często się garbi, chodzi na zgiętych kolanach, stawia stopy do środka albo ma wystający brzuszek, który nie wynika z urody, to coś może być na rzeczy.
Wielu rodziców zakłada, że „wyrośnie z tego”. Faktycznie – niektóre rzeczy z wiekiem się poprawiają. Ale inne mogą się pogłębiać i prowadzić do poważniejszych problemów w dorosłym życiu. Dlatego warto wiedzieć, kiedy trzeba się temu bliżej przyjrzeć.
Komentarz eksperta:
Pracując z dziećmi przez lata, najczęściej widzę jedno: im szybciej coś zauważymy, tym mniej trzeba później nadrabiać. Postawa to nie jest coś, co „samo się zrobi”. To codzienne nawyki i środowisko, które mają ogromny wpływ – od sposobu siedzenia przy biurku po to, jak dziecko nosi tornister.
Najczęstsze wady postawy u dzieci
1. Plecy okrągłe, czyli ciągłe garbienie się
Dziecko wygląda, jakby „przyklejało” głowę i barki do monitora. Plecy zaokrąglone, łopatki odstające. Do tego często dochodzi pochylona głowa.
Przykład z życia:
Kuba, 9-latek, który od września codziennie siedział po kilka godzin przy komputerze, zaczął się mocno garbić. Rodzice myśleli, że to przez tempo nauki. Dopiero nauczyciel WF-u zasugerował kontrolę. Okazało się, że przykurcze i słabe mięśnie pleców wymagają ćwiczeń, a nie tylko korepetycji.
2. Plecy wklęsłe – czyli „brzuszek do przodu”
Tu z kolei miednica jest przechylona, a kręgosłup lędźwiowy mocno wygięty do przodu. Dziecko często wygląda, jakby wypinało brzuch. Czasem mylimy to z nadwagą – a to po prostu źle ustawione ciało.
Komentarz eksperta:
Wielu rodziców mówi: „On ma taką sylwetkę po mnie”. I często to prawda – ale wada postawy to nie geny, tylko styl życia. Owszem, pewne predyspozycje są dziedziczne, ale nie trzeba od razu rezygnować – to da się poprawić, szczególnie u młodszych dzieci.
3. Koślawość kolan i stóp
Kolana schodzą się do środka, a stopy ustawiają na zewnątrz – wygląda to trochę jak litera „X”. W przypadku stóp: dziecko chodzi „do środka”, co często widać po zdartych butach.
Przykład z życia:
Zosia, 5 lat, zaczęła chodzić jak „kaczka”. Rodzice zauważyli to dopiero, gdy musieli trzeci raz kupować nowe buty – zużywała je od środka. Ortopeda stwierdził koślawość i skierował do fizjoterapeuty. Po roku ćwiczeń i odpowiednim obuwiu – problem właściwie zniknął.
Kiedy naprawdę warto udać się do ortopedy?
Nie każde krzywe siedzenie to od razu wada postawy. Ale są sytuacje, kiedy warto nie czekać:
- dziecko regularnie skarży się na bóle pleców, karku lub nóg
- widzisz, że chodzi inaczej niż rówieśnicy
- szybko się męczy, unika aktywności fizycznej
- garbi się lub trudno mu utrzymać prostą sylwetkę
- coś „rzuca się w oczy” – np. jedno ramię wyżej, głowa stale przekrzywiona, miednica niesymetryczna
Komentarz eksperta:
Ortopeda to nie tylko lekarz „od złamań”. To ktoś, kto potrafi ocenić, czy ciało dziecka rozwija się prawidłowo. A im wcześniej dostaniemy taką ocenę, tym więcej możemy zrobić prostymi środkami – bez operacji, bez bólu, często nawet bez sprzętu.
Co rodzic może zrobić na co dzień?
Zanim pojawi się konieczność wizyty, warto zadbać o kilka prostych rzeczy:
- ruch – codzienna aktywność, choćby spacer czy rower
- kontrola pozycji siedzącej – dobrze ustawiony stół, krzesło, ekran
- plecak – dobrze dopasowany i nieprzeładowany
- obuwie – sztywna pięta, dobra wkładka, zero kapci „klapek”
Przykład z życia:
Basia, 7 lat, przez całą zerówkę chodziła po domu w miękkich bamboszach. Z czasem zaczęła ustawiać stopy do środka. Zmiana obuwia i kilka prostych ćwiczeń zaleconych przez specjalistę wystarczyły, żeby postawa wróciła do normy.
Komentarz eksperta:
Nie chodzi o to, żeby „szukać problemów”. Ale jeśli coś niepokoi – warto sprawdzić. Później może być trudniej i drożej, nie wspominając o tym, że dziecko przyzwyczaja się do złego ustawienia ciała. A zmienić nawyki w wieku 14 lat to już zupełnie inna bajka.
Więcej informacji na stronie: Lekarz Ortopeda Kraków