Złamanie to przerwanie ciągłości kości, które najczęściej powstaje w wyniku urazu mechanicznego. Do złamań może dojść w różnych sytuacjach – od upadków, przez wypadki komunikacyjne, po przeciążenia wynikające z osteoporozy, zwłaszcza w okresie menopauzy. Leczenie złamań zależy głównie od rodzaju złamania, miejsca urazu, rozległości urazu, ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz mechanizmu złamania.
Objawy złamania i diagnostyka
Najczęstsze objawy złamania to silny ból, obrzęk, zasinienie, ograniczenie ruchomości kończyny, a w niektórych przypadkach – widoczne przemieszczenie fragmentów kości. W celu postawienia diagnozy lekarz zleca zdjęcia rentgenowskie, a przy bardziej skomplikowanych urazach także tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. Te badania mają duże znaczenie dla oceny uszkodzenia kości, naczyń krwionośnych, tkanek miękkich czy stawu skokowego.
Metody leczenia złamań
Leczenie złamań kości można podzielić na leczenie zachowawcze oraz leczenie operacyjne. Leczenie zachowawcze polega na unieruchomieniu złamanej kości – najczęściej za pomocą opatrunku gipsowego lub szyny. Tę metodę stosuje się, gdy złamanie nie jest przemieszczone i występują odpowiednie warunki do zrostu kostnego. Leczenie operacyjne stosuje się w przypadku złamań przemieszczonych, wieloodłamowych, a także gdy uraz dotyczy istotnych struktur, np. szyjki kości udowej czy złamania kości piszczelowej z uszkodzeniem mięśni i tkanek miękkich.
W przypadku złamania kości udowej czy złamania awulsyjnego płytki wzrostowej u dzieci, leczenie wymaga precyzyjnej interwencji chirurgicznej – często z użyciem metalowych płytek lub śrub. Z kolei złamanie kości piszczelowej może wymagać unieruchomienia i późniejszej rehabilitacji. Złamanie nadgarstka – szczególnie częste u osób starszych – zwykle leczy się zachowawczo, chyba że fragmenty kości są przemieszczone.
Proces gojenia i rehabilitacja
Czas powrotu do pełnej sprawności po złamaniu zależy od wielu czynników: miejsca złamania, wieku pacjenta, ogólnego stanu zdrowia oraz zastosowanej metody leczenia. Po usunięciu unieruchomienia (np. po zdjęciu gipsu), konieczna jest rehabilitacja, która przyspiesza powrót funkcji kończyny i zapobiega powikłaniom takim jak zmiany zwyrodnieniowe czy trwałe ograniczenie ruchomości.
Zrost kości – czyli proces, w którym dochodzi do połączenia fragmentów – może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. W leczeniu złamań duże znaczenie ma odpowiednie leczenie objawowe, czyli stosowanie środków przeciwzapalnych oraz dbanie o miejsce złamania w celu zmniejszenia stanu zapalnego i bólu. Po zakończeniu leczenia i rehabilitacji możliwe jest odzyskanie pełnej sprawności, o ile uraz nie był zbyt rozległy.
Podsumowanie
Leczenie złamań to złożony proces, który wymaga indywidualnego podejścia. Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia ze złamaniem kości udowej, piszczelowej czy nadgarstka, najważniejsze jest szybkie rozpoznanie, odpowiednie leczenie oraz konsekwentna rehabilitacja. Dzięki nowoczesnym metodom i starannej opiece medycznej możliwe jest skuteczne leczenie złamań kości i powrót do normalnego życia.
